Creativiteit is het vinden van nieuwe en ongewone oplossingen, standpunten, ideeën en combinaties. Creativiteit komt voort uit verbeeldingskracht, openheid, speelsheid en nieuwsgierigheid, kwaliteiten die kinderen van nature bezitten. Deze kwaliteiten zijn krachtige hulpmiddelen om creativiteit en innovatieve ideeën te bevorderen, vooral als ze spelenderwijs en ontdekkend worden benaderd. Een bijkomend voordeel van het gebruik van spel is dat het gemakkelijker is om kinderen betrokken en gemotiveerd te krijgen.
Creativiteit is nodig om ideeën te vinden en problemen op te lossen. Innovatieve ideeën zijn waar de vruchten van creativiteit: nieuw, en ideeën worden aangepast en overgenomen op een praktische en positieve manier. Er worden veel technieken gebruikt voor het genereren van ideeën en creatieve methoden, één daarvan is brainstormen. Deze processen kunnen worden omgevormd tot speelsere activiteiten door gebruik te maken van verschillende elementen, zoals bijvoorbeeld kleefbriefjes, verschillende kleuren, verschillende voorwerpen, dwaze tekeningen en alles wat grappig is. Het groeperen van gelijksoortige ideeën wordt interessanter als er bijvoorbeeld kleurrijk papier wordt gebruikt. Ook het selecteren van ideeën kan speels en motiverend worden gehouden door te vertellen, door kinderen te vragen zich voor te stellen wat verschillende ideeën in de praktijk zouden kunnen betekenen, door hen te vragen scenario’s te bedenken, en ook door speelse methoden te gebruiken, zoals stemmen met stippen (stemmen met kleurrijke stickers). Het evalueren van de innovativiteit van het idee, en niet alleen van wat leuk is, kan worden geholpen met vragen als: Is het iets nieuws? Is het uniek? Wat verandert het ten opzichte van het oude? Welk probleem lost het op? Kunt u het gebruiken? Kan iemand anders het gebruiken? Hoe reageren mensen? Worden mensen er enthousiast van?
Voor het genereren van ideeën en innovatie is creativiteit nodig. Of creativiteit nu voor je eigen plezier of voor een extern doel wordt gedaan, het doorloopt een creatief proces. Wallas heeft 5 creatieve fasen geïdentificeerd: voorbereiding, incubatie, inzicht, evaluatie en uitwerking. Elk van deze stappen verloopt op een organische en dynamische manier.
- Voorbereiding: In het begin is het probleem of de kwestie misschien niet duidelijk. Daarom verzamelt en absorbeert men als eerste stap zoveel mogelijk informatie over het onderwerp en aanverwante kwesties. Dit helpt om een beter beeld te krijgen van de uitdaging en van wat daarop van invloed is.
- Incubatie: Als de eerste fase is voltooid, wordt de verzamelde informatie verteerd en verwerkt, misschien door de aandacht op iets anders te richten, zoals: een wandeling maken, het huis schoonmaken of er met iemand over praten.
- Inzicht: In deze volgende fase, nadat het kernprobleem of de kernkwestie is vastgesteld, is het de bedoeling een brede waaier van ideeën en mogelijke oplossingen te genereren. Een belangrijk element is dat de aanpak open en objectief is, waarbij niets als goed of fout wordt beschouwd.
- Evaluatie: In deze fase is het tijd om de ideeën te evalueren en het beste idee te kiezen om naar te handelen.
- Uitwerking: Zodra een besluit is genomen en het beste idee of de beste oplossing is gekozen, is het tijd om het in daden om te zetten. . In deze eindfase zijn de belangrijkste vereisten toepassing, inzet en vooral veerkracht bij mislukkingen voordat het werk eindelijk vruchten afwerpt.
De belangrijkste vaardigheden die een kind door dit proces kan worden bijgebracht zijn doorzettingsvermogen, motivatie, tolerantie voor onzekerheid en het vieren van kleine overwinningen. Het belangrijkste doel is het experimenteren aan te moedigen en mislukte experimenten evenzeer te waarderen als geslaagde. Het is de moeite waard eraan te herinneren dat Thomas Alva Edison honderden experimenten nodig had om de gloeilamp uit te vinden. De belangrijkste les die hieruit kan worden getrokken is dat als iets niet werkt, dit geen mislukking is, maar eerder helpt een verkeerde optie te elimineren. Het belangrijkste inzicht is daarom dat het belang van het proces moet worden benadrukt, en niet alleen het eindproduct, omdat dit, de ervaring, het begrip verdiept. Als mentor van leerlingen kan dergelijke kennis en inzicht worden ondersteund door de leerlingen te vragen naar hun werk: hoe kwamen ze op het idee, wat inspireerde hen en of ze er graag aan werkten? Een belangrijk element van deze aanpak is de ondersteuning van het zelfstandig denken van de leerlingen: laat de kinderen hun mening geven in de verschillende stadia van hun projecten en bespreek wat ze hierna van plan zijn te doen en waarom? Als rolmodel of mentor is het belangrijk om de eigen reflecties te delen omdat ze als voorbeeld kunnen dienen waardoor de leerlingen meer openstaan voor reflectie over hun eigen denken. Het is ook goed om te onthouden dat kinderen van verschillende leeftijden verschillend handelen op basis van hun cognitieve ontwikkelingsniveau, opgedane informatie en vaardigheden, maar ook op basis van wat hen motiveert.